Odwaga
i pojednanie
Opozycja demokratyczna w Polsce i NRD
-
Papież Jan Paweł II
Wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku przyniósł wielu Polakom nadzieję. W 1979 roku Jan Paweł II roku przybył do Polski, przemawiał przed setkami tysięcy wiernych w Warszawie i podkreślał moc Ducha Świętego, który może wszędzie spowodować zmiany. Słowa te rozumiano jako zachętę do zmian także w Polsce. Również w czasie stanu wojennego Jan Paweł II ponownie przybył do Polski, by wzmocnić opozycję, spotykając się z przewodniczącym związku zawodowego „Solidarność” Lechem Wałęsą. Kościół katolicki odgrywał za czasów Polskiej Republiki Ludowej ważną rolę dla opozycji. W latach 80. potępiała ona wprowadzenie stanu wojennego i domagała się respektowania praw człowieka i obywatela jak również ponownego zalegalizowania „Solidarności”, przez co była poddawany represjom.
-
Solidarność
W lipcu 1980 roku doszło w Polsce do strajków spowodowanych podwyżką cen. 14 sierpnia zwolnienie Anny Walentynowicz, operatorki suwnicy w Stoczni Gdańskiej, spowodowało założenie komitetu strajkowego pod przewodnictwem Lecha Wałęsy. Akcja strajkowa szybko rozprzestrzeniła się na całą Polskę. Strajkujący domagali się m.in. ponownego zatrudnienia Anny Walentynowicz, podwyżek płac oraz zezwolenia na założenie niezależnego związku zawodowego – i tak obok postulatów gospodarczych pojawiły się również żądania polityczne. Rząd poszedł na ustępstwa i zezwolił na założenie „Solidarności” 31 sierpnia 1980 roku. W przeciągu krótkiego czasu około 10 milionów ludzi wstąpiło do tego związku zawodowego, który przeobraził się w masowy ruch społeczny. W latach 1982–1989 „Solidarność” została zdelegalizowana, przez co swoją działalność opozycyjną prowadziła w podziemiu.
Oprócz robotników do „Solidarności” należeli także duchowni i intelektualiści, m.in. również Tadeusz Mazowiecki. Od 1980 był on jej doradcą, a podczas rozmów przy Okrągłym Stole w 1989 roku jednym z jej przedstawicieli. W 1989 roku „Solidarność” wysunęła go na pierwszego niekomunistycznego premiera Polski po II Wojnie Światowej. -
Stan wojenny w Polsce
W lipcu 1980 roku doszło w Polsce do strajków spowodowanych podwyżką cen. 14 sierpnia zwolnienie Anny Walentynowicz, operatorki suwnicy w Stoczni Gdańskiej, spowodowało założenie komitetu strajkowego pod przewodnictwem Lecha Wałęsy. Akcja strajkowa szybko rozprzestrzeniła się na całą Polskę. Strajkujący domagali się m.in. ponownego zatrudnienia Anny Walentynowicz, podwyżek płac oraz zezwolenia na założenie niezależnego związku zawodowego – i tak obok postulatów gospodarczych pojawiły się również żądania polityczne. Rząd poszedł na ustępstwa i zezwolił na założenie „Solidarności” 31 sierpnia 1980 roku. W przeciągu krótkiego czasu około 10 milionów ludzi wstąpiło do tego związku zawodowego, który przeobraził się w masowy ruch społeczny. W latach 1982–1989 „Solidarność” została zdelegalizowana, przez co swoją działalność opozycyjną prowadziła w podziemiu.
Komentarze